تاریخچه ایران در 14 دوره بازی های آسیایی، فاجعه 2002 و پدیده نادر - تور آسیایی ارزان

تمام کشورهای آسیایی حداقل چند دوره حضور در بازی های آسیایی را تجربه نموده اند و نام بیشتر آنها در جدول مدالی این بازی ها ثبت گردیده است اگر چه چین و ژاپن تنها کشورهایی هستند که عنوان قهرمانی این رویداد بزرگ را کسب نموده اند.

هند به عنوان میزبان اولین دوره بازی های آسیایی با یک سال تاخیر و در سال 1951 این بازی ها را به عنوان همایش بزرگ ورزشی قاره برگزار کرد. کاروان ورزش ایران در رشته های وزنه برداری و پرورش اندام حضور نمایشی در این بازی ها داشت اما در رشته های دومیدانی، فوتبال، بسکتبال، شنا، شیرجه و دوچرخه سواری حضور رسمی داشت و با کسب 8 مدال طلا، 6 نقره و دو برنز در میان یازده کشور شرکت کننده صندلی سوم جدول توزیع مدال ها را از آن خود کرد.

نکته جالب توجه در رابطه با این بازی ها این بود که کشور میزبان در یک اقدام نه چندان جوانمردانه و برای قرار دریافت در مقام دوم رده بندی نهایی کشورها، رشته کشتی را در آخرین روزهای ثبت نام نهایی از برنامه مسابقات حذف کرد و بدین ترتیب ایران از شانس مسلم کسب چند مدال در این رشته محروم شد در حالی که می توانست با کمک آنها پس از ژاپن در صندلی دوم قرار بگیرد.

غیبت ایران در سه دوره دومین دوره بازی های آسیایی با فاصله سه سال از بازی های هند برگزار گردید و بعد از آن بود که فاصله زمانی برگزاری بازی های آسیایی چهار ساله شد. در این دوره از بازی ها که سال 1954 به میزبانی فیلیپین برگزار گردید، ورزش ایران بنا به مشکلاتی حضور نداشت. ایران همچنین در بازی های آسیایی 1962 اندونزی و 1978 تایلند هم شرکت نداشت اما در دیگر بازی های برگزار گردیده همواره یکی از کشورهای شرکت کننده بود و حتی در یک دوره هم میزبان این رویداد بزرگ بود.

میزبانی که منجر به تقاضای المپیکی شد! هفتمین دوره بازی های آسیایی به عنوان بزرگترین رویداد بین المللی ورزشی سال 1974 به میزبانی ایران و در تهران برگزار گردید. این دوره از بازی ها با حضور 25 کشور آسیایی برگزار گردید اما نکته مهم اولین حضور جمهوری خلق چین بود که با کوشش ایران میسر شد. کاروان جمهوری خلق چین با 274 ورزشکار و در 14 رشته به تهران سفر کرد.

برای برگزاری هفتمین دوره بازی های آسیایی، تاسیسات و تجهیزات بزرگی در شمال غرب تهران بنا نهاده شد و از جمله ورزشگاه یکصدهزار نفری آزادی که ورزشگاه اصلی این بازی ها بود و در آن زمان یکی از بزرگترین ورزشگاه های ورزش جهان به حساب می آمد. همچنین دهکده ویژه ورزشکاران با گنجانش بیش از 3 هزار نفر در نزدیکی این ورزشگاه بنا شد. در مجموع 2363 ورزشکار از 25 کشور در 16 رشته ورزشی و برای مدت دو هفته این رویداد بزرگ را برگزار کردند.

حضور مقامات کمیته بین المللی المپیک، شورای فدراسیون باز یهای آسیایی، رسانه های گروهی کشورهای مختلف و مقامات کشورمان در جریان بازی های آسیایی تهران به اعتبار این بازی ها که برای نخستین بار در منطقه غرب آسیا برگزار می شد، بیش از پیش اضافه نمود. در مجموع و در پی توفیقات کسب گردیده،توجه جهان ورزش به این رویداد و میزبانی ایران جلب شد آنگونه که بعد از این بازی ها ایران متقاضی برگزاری بازی های المپیک در سال 1984 شد!

پرچمداری که پدیده شد کاروان ورزش ایران با 400 ورزشکار در بازی های آسیایی که میزبانی آن را عهده دار بود، حضور داشت. این بزرگترین کاروان ایران در مجموع 15 دوره حضور در بازی های آسیایی است. 82 مدال شامل 36 مدال طلا، 28 مدال نقره و 17 مدال برنز هم نتیجه عملکرد کاروان ایران بود که منجر به نایب قهرمانی آن بعد از ژاپن شد.

پرچمدار کشورمان در این بازی ها، مسلم اسکندر فیلابی بود که پدیده بازی ها هم شد. وی در هر دو رشته کشتی آزاد و کشتی فرنگی، در دسته سنگین وزن، توانست به مقام قهرمانی برسد. در این دوره، همچنین تیم شمشیربازی بانوان ایران، نیز به مقام قهرمانی رسیدند.

فاجعه 2002 به همان اندازه که کاروان ورزش ایران در بازی های آسیایی تهران عملکرد خوبی داشت و بهترین نتیجه ممکن را کسب کرد، در بازی های آسیایی 2002 بوسان کره جنوبی دور از انتظار ظاهر شد. کاروان ایران در این دوره بازی ها به سرپرستی نصرالله سجادی و پرچمداری علی دایی شرکت کرد. 150 ورزشکار و همراه ترکیب این کاروان را تشکیل می داد؛ کاروانی که تنها 36 مدل گرفت و رتبه ای بهتر از دهمی هم کسب نکرد این در حالی بود که ایران در بازی های آسیایی دوره قبل آن (1998 بانکوک) هفتم گردیده بود.

عنوان دهمی جدول توزیع مدال ها، بدترین عملکرد کاروان ایران در تاریخ بازی های آسیایی بود؛ عنوانی که نه در 6 دوره گذشته به دست آمده بود و نه در بازی های پس از آن!

رکودداران مدال آوری طی 14 دوره حضور در بازی های آسیایی، کاروان ایران در مجموع 494 مدال کسب نموده که سهم آزادکاران بیشتر از همه بوده است. البته رکورد مدال آوری در اختیار محمد نصیری است. این وزنه بردار با کسب 4 مدال طلا و یک مدال نقره موفق ترین ورزشکار ایرانی در بازی های آسیایی به حساب می آید. مسلم فیلابی (کشتی) هم با 4 مدال طلا و رضا سوخته سرایی (کشتی) نیز با 3 مدال طلا و یک نقره بعد از وی، بهترین کارنامه را در بازی های آسیایی داشته اند.

دومین کاروان بزرگِ ایران در هجدهمین دوره هجدهمین دوره بازی های آسیایی از روز شنبه با برگزاری مراسم افتتاحیه به صورت رسمی در اندونزی شروع می گردد. کاروان ایران با 378 ورزشکار در این بازی ها شرکت خواهد داشت. بعد از بازی های آسیایی تهران، این بزرگترین کاروان ورزش ایران در ادوار مختلف این بازی ها به حساب می آید. دفاع از صندلی پنجمی بازی های آسیایی اینچئون کره جنوبی حداقل انتظاری است که از کاروان اعزامی به جاکارتا و پالمبانگ وجود دارد.

ورزش ایران در 14 دوره بازی های آسیایی به گزارش خبرنگاران، عملکرد کاروان ورزش ایران در 14 دوره بازی های آسیایی که تاکنون در آنها شرکت داشته است، به توضیح زیر است:

* بازی های آسیایی 1951 دهلی نو - هند (کاروان 64 نفره ایران با 16 مدال شامل 8 طلا، 6 نقره و 2 برنز سوم شد)* بازی های آسیایی 1954 مانیل - فیلیپین (کاروان ایران حضور نداشت)* بازی های آسیایی 1958 توکیو - ژاپن (کاروان 112 نفره ایران با 32 مدال شامل 7 طلا، 14 نقره و 11 برنز در رده چهارم نهاده شد)* بازی های آسیایی 1962 جاکارتا - اندونزی (کاروان ایران حضور نداشت)* بازی های آسیایی 1966 وانکوگ - تایلند (کاروان 118 نفره ایران با 30 مدال شامل 6طلا، 8 نقره و 16 برنز در رده ششم نهاده شد)* بازی های آسیایی 1970 وانکوک - تایلند (کاروان 169 نفره ایران با 23 مدال شامل 9 طلا، 7 نقره و 7 برنز در رده چهارم ایستاد)* بازی های آسیایی 1974 تهران - ایران (کاروان 400 نفره ایران با 81 مدال شامل 36 طلا، 28 نقره و 17 برنز در رده دوم نهاده شد)* بازی های آسیایی 1978 وانکوک - تایلند (کاروان ایران حضور نداشت)* بازی های آسیایی 1982 دهلی نو - هند (کاروان 43 نفره ایران با 12 مدال شامل 4طلا، 4 نقره و 4 برنز در رده هفتم ایستاد)* بازی های آسیایی 1986 سئول - کره جنوبی (کاروان 94 نفره ایران با 22 مدال شامل 6 طلا، 6 نقره و 10 برنز در رده چهارم ایستاد)* بازی های آسیایی 1990 پکن - چین (کاروان 126 نفره ایران با 18مدال شامل 4 طلا، 6 نقره و 8 برنز در رده پنجم ایستاد)* بازی های آسیایی 1994 هیروشیما - ژاپن (کاروان 162 نفره ایران با 26 مدال شامل 9 طلا، 9 نقره و 8 برنز در رده هفتم ایستاد)* بازی های آسیایی 1998 وانکوک - تایلند (کاروان 199 نفره ایران با 34 مدال شامل 10 طلا، 11 نقره و 13 برنز در رده هفتم ایستاد) * بازی های آسیایی 2002 بوسان - کره جنوبی (کاروان 150 نفره ایران با 36 مدال شامل 8 طلا، 14 نقره و 14 برنز در رده دهم ایستاد)* بازی های آسیایی 2006 دوحه - قطر (کاروان 239 نفره ایران با 48 مدال شامل 11 طلا، 15 نقره و 22 برنز در رده ششم ایستاد)* بازی های آسیایی 2010 گوانگژو - چین (کاروان 362 نفره ایران با 59 مدال شامل 20 طلا، 14 نقره و 25 برنز در رده چهارم ایستاد)* بازی های آسیایی 2014 اینچئون - کره جنوبی (کاروان 276 نفره ایران با 57 مدال شامل 21 طلا، 18 نقره و 18 برنز در رده پنجم ایستاد)