مسائل شایع گوارشی در ماه مبارک رمضان و راهکارهای برطرف آن ها - تور آسیایی ارزان

بدن در طول روزه داری چه تغییراتی را تجربه می نماید؟

حفظ سلامتی و تنظیم بدن در ماه رمضان اهمیت زیادی دارد. چون بدن در این ماه دستخوش تغییرات زیادی می گردد. این تغییرات عبارتند از:

1. تنظیم اولیه

در ابتدای روزه داری ممکن است احساس گرسنگی و تشنگی شدید داشته باشید. با این حال، این علائم اغلب پس از چند روز کاهش می یابند. چون سیستم گوارشی به تدریج با برنامه غذایی نو تطابق پیدا می نماید و بدن یاد می گیرد که علائم گرسنگی را بر اساس روزه داری تنظیم کند.

2. استفاده از چربی به عنوان منبع سوخت

بدن بسته به در دسترس بودن کربوهیدرات یا چربی، سوخت مصرفی خود را انتخاب می نماید. در ابتدا، بدن برای تامین انرژی به گلوکز (قند) متکی است. اما با ادامه روزه داری، ذخایر گلیکوژن یا کربوهیدرات خود را تخلیه می نماید و بعد از آن، برای فراوری انرژی به سراغ چربی می رود. این تغییر می تواند به کاهش ذخایر چربی و کاهش وزن منجر گردد.

3. فراوری کتون

یکی دیگر از جنبه های جالب روزه داری افزایش فراوری کتون است. کتون ها مواد شیمیایی هستند که کبد هنگام تجزیه چربی ها فراوری می نماید. آن ها در طول روزه داری به منبع انرژی حیاتی برای مغز تبدیل می شوند. برخی از تحقیقات نشان داده اند که کتون ها می توانند وضوح ذهنی و تمرکز را در حین روزه داری بهبود بخشند.

روزه داری چه تاثیری روی اندام های گوارشی دارد؟

روزه می تواند روی قسمت های مختلف سیستم گوارش تاثیر بگذارد، از جمله:

1. میکروبیوم روده

روده میزبان تعداد زیادی باکتری است که برای هضم و حفظ سلامتی بسیار مهم هستند. تغییر در زمان بندی غذا می تواند این جمعیت میکروبی را تغییر دهد، به طوری که تعداد برخی از باکتری ها کم می گردد، در حالی که برخی از آن ها افزایش می یابند. این اتفاق جذب مواد مغذی و عملکرد سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار می دهد.

2. اسید معده

کاهش مصرف غذا روی فراوری اسید معده تاثیر می گذارد. معده به طور طبیعی با فراوری اسید به تجزیه غذا یاری می نماید، اما در ماه رمضان این روند کند می گردد. کاهش اسید معده در برخی از افراد از سوء هاضمه یا سوزش سر دل جلوگیری می نماید، اما در تعدادی از روزه داران باعث نفخ می گردد.

3. حرکات روده

غذا نخوردن برای مدت طولانی روی حرکات روده تاثیر دارد. از سوی دیگر، مصرف ناکافی غذاهای پرفیبر ممکن است به کاهش حرکات روده و یبوست منجر گردد.

شایع ترین مسائل گوارشی در ماه رمضان کدام اند؟

در ماه رمضان، برخی از افراد به دلیل تغییر در زمان بندی صرف غذا یا تغییر نوع و مقدار غذای مصرفی خود دچار مسائل گوارشی می شوند. مسائل شایع گوارشی در ماه مبارک رمضان معمولا از پرخوری، مصرف غذاهای ناسالم مانند غذاهای سرخ شده یا تند، خوابیدن بلافاصله بعد از غذا (به ویژه بعد از سحری)، با عجله غذا خوردن، مصرف نکردن مایعات کافی و خوردن نوشیدنی های گازدار یا حاوی کافئین ناشی می شوند.

از مسائل شایع گوارشی در ماه رمضان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. یبوست

یبوست اغلب رایج ترین مشکل گوارشی در ماه مبارک رمضان است. بسیاری از روزه داران فکر می نمایند که این مشکل به دلیل غذا نخوردن ایجاد می گردد. اما در حقیقت به خاطر نخوردن فیبر و مایعات کافی رخ می دهد.

2. معده درد

معمولا دلیل معده درد به سختی قابل شناسایی است، چون این عارضه می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در بیشتر موارد، ترکیبی از پرخوری و مصرف غذاهای پرچرب باعث معده درد می گردد. اما گاهی اوقات این مشکل به حساسیت غذایی مربوط است.

ابتدا سعی کنید حجم غذای مصرفی خود را در وعده افطار و سحر را کاهش دهید. اگر معده درد برطرف نشد، ممکن است به غذای خاصی حساسیت داشته باشید.

3. رفلاکس اسید و سوزش سر دل

در ماه رمضان، برنامه غذایی به طور قابل توجهی تغییر می نماید. این موضوع می تواند افراد مبتلا به اختلالات گوارشی به ویژه بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) را تحت تاثیر قرار دهد و باعث افزایش سوء هاضمه و سوزش سر دل گردد.

معمولا غذا خوردن در ساعت های پایانی شب در بروز رفلاکس نقش دارد. چون این کار باعث می گردد معده در زمان خواب اسید زیادی فراوری کند. مصرف وعده های غذایی سبک و اجتناب از خوردن غذاهای تند، اسیدی یا پرچرب به جلوگیری از رفلاکس یاری می نماید.

4. اسهال

اسهال از مسائل شایع گوارشی در ماه مبارک رمضان نیست، اما برخی از افراد ممکن است کمی بعد از خوردن سحری یا افطار آن را تجربه نمایند. این عارضه معمولا به غذاهایی که می خورید، مربوط می گردد. رعایت بهداشت در حین تهیه غذا و اجتناب از پرخوری یا مصرف غذاهای شیرین و پرچرب از بروز اسهال جلوگیری می نماید.

چگونه از مسائل شایع گوارشی در ماه مبارک رمضان پیشگیری کنیم؟

خوشبختانه، راه های زیادی برای جلوگیری از اختلالات گوارشی وجود دارد. رعایت نکات زیر نه تنها به محافظت از سلامت روده و معده در حین روزه داری یاری می نماید، بلکه خطر ابتلا به مسائل معده بعد از ماه رمضان را کاهش می دهد.

1. قبل از ماه رمضان، برنامه غذایی خود را تغییر دهید

اگر قبل از ماه رمضان تنظیم مقدار وعده های غذایی را آغاز کنید، سیستم گوارشی شما راحت تر می تواند با تغییرات روزه داری سازگار گردد. برای این کار کافی است به تدریج حجم غذای مصرفی خود را از یک تا 2 هفته قبل از ماه رمضان کاهش دهید. این کار معده شما را برای مصرف وعده های غذایی کمتر آماده می نماید.

2. به مقدار کافی آب بنوشید

هیدراته ماندن کلید مدیریت مسائل شایع گوارشی در ماه مبارک رمضان است. آب نه تنها به هضم غذا یاری می نماید، بلکه در کنترل گرسنگی و حفظ عملکرد مناسب بدن نقش دارد. به علاوه، احتمال سردرد و یبوست را در حین روزه داری کاهش می دهد. از این رو باید سعی کنید بین افطار و سحر به تدریج و جرعه جرعه آب بنوشید.

تا حد امکان از مصرف نوشیدنی های کافئین دار بپرهیزید. چون ممکن است به دلیل افزایش دفع ادرار باعث کم آبی بدن شوند. علاوه بر این، خوردن آن ها با معده خالی می تواند احتمال بروز مسائل گوارشی مثل سوء هاضمه، سوزش سر دل و معده درد را افزایش دهد. نوشابه های گازدار هم ممکن است باعث نفخ شوند و به همین خاطر برای روزه داران گزینه مناسبی نیستند.

3. از پرخوری بپرهیزید

وقتی تمام روز غذا نخورده اید، احتمالا به سختی می توانید به این توصیه عمل کنید. اما باید بدانید که شکستن ناگهانی روزه با خوردن یک وعده غذای حجیم به معده درد و رفلاکس شدید اسید منجر می گردد. پرهیز از پرخوری هم احتمال بروز مسائل گوارشی را کاهش می دهد و هم به پیشگیری از افزایش وزن بعد از ماه رمضان یاری می نماید.

همواره روزه خود را با یک میان وعده کوچک افطار کنید. بعلاوه توصیه می گردد آهسته غذا بخورید و روی جویدن کامل غذا تمرکز کنید. مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی، بدون اینکه فشار بی مورد بر دستگاه گوارش وارد کند، باعث برطرف احتیاجهای ضروری بدن می گردد. این رویکرد نه تنها سلامت روده را بهبود می بخشد، بلکه رضایت کلی از مصرف غذا را افزایش می دهد.

4. از خوردن غذاهای پرچرب خودداری کنید

زیاده روی در مصرف غذاهای پرچرب یا سرخ شده یکی از مهم ترین دلایل مسائل شایع گوارشی در ماه مبارک رمضان است. چون این غذاها برای هضم به زمان زیادی احتیاج دارند که این می تواند باعث ناراحتی معده و حالت تهوع گردد.

5. با شکم پر نخوابید

اگر می خواهید از بروز مسائل معده در ماه رمضان پیشگیری کنید، حداقل از 2 ساعت قبل از خوابیدن غذا نخورید. رعایت این نکته در مواردی که غذا خوردن به شب محدود می گردد، سخت است. با این حال، خوابیدن با شکم خیلی پر می تواند از عملکرد صحیح دستگاه گوارش جلوگیری کند.

6. فیبر بیشتری بخورید

فیبر یکی از برترین ترکیبات غذایی برای سیستم گوارش است. چون به جلوگیری از یبوست یاری می نماید و میکروبیوم روده را بهبود می بخشد. دریافت فیبر کافی در هنگام روزه داری سخت است. با این حال، شما می توانید این مشکل را با مصرف غلات کامل و حبوبات حل کنید.

7. از غذاهای پروبیوتیک بهره ببرید

گنجاندن غذاهای غنی از پروبیوتیک مثل ماست در وعده افطار و سحر می تواند به طرز چشمگیری برای سلامت اندام های گوارشی مفید باشد. این غذاها به حفظ تعادل میکروبیوم روده یاری می نمایند و هضم را بهبود می بخشند.

8. ورزش سبک انجام دهید

ورزش های سبک مثل پیاده روی، یوگا و حرکات کششی به افزایش متابولیسم بدن و حفظ سلامت معده و روده یاری می نمایند. چون تحرک دستگاه گوارش را بدون اعمال فشار زیاد افزایش می دهند.

معمولا بعد از افطار برترین زمان برای ورزش کردن است. با این حال، توصیه می گردد از انجام ورزش های سنگین بپرهیزید، چرا که ممکن است باعث کم آبی بدن شوند یا برای سلامتی مسائل دیگری ایجاد نمایند.

9. با پزشک صحبت کنید

اگر به مسائل گوارشی مبتلا هستید، نظر پزشک معالج خود را درباره فواید و عوارض روزه گرفتن جویا شوید. بعلاوه مهم است که در خصوص نحوه استفاده از دارو در ماه رمضان با پزشک صحبت کنید، چون اجتناب از مصرف دارو ممکن است به دستگاه گوارش شما آسیب برساند.

اختلالات گوارشی خفیف در ماه رمضان شایع هستند و معمولا به راحتی کنترل می شوند، اما در صورت مشاهده علائم شدید یا نگران نماینده باید به پزشک مراجعه کنید. ناراحتی گوارشی روی مقدار و نحوه غذا خوردن شما تاثیر می گذارد و ممکن است به عوارض جدی منجر گردد. با این حال، درمان به موقع آن به حفظ سلامتی بدن و جلوگیری از لاغری در ماه رمضان یاری می نماید.

کلام پایانی

روزه به طور قابل توجهی سیستم گوارش را تحت تاثیر قرار می دهد، به طوری که چالش ها و فواید زیادی را به همراه دارد. درک این تغییرات برای حفظ سلامت معده و روده در ماه رمضان بسیار مهم است. شما می توانید با اتخاذ استراتژی های مقابله ای مناسب و مدیریت عادت های غذایی خود اثرات نامطلوب را کاهش دهید و در عین حال از جنبه های مثبت روزه داری برای حفظ سلامت دستگاه گوارش نهایت بهره را ببرید.

برترین کار این است که به بدن تان گوش دهید و در صورت احتیاج با اصلاح برنامه روزانه خود حفظ تعادل بین روزه داری و سلامت جسمی را تضمین کنید. علاوه بر این، مراقب مصرف مواد مغذی ضروری باشید و اگر دچار مسائل گوارشی آزاردهنده شدید، به پزشک مراجعه کنید. این کار از بروز مسائل معده بعد از ماه رمضان و مزمن شدن آن ها جلوگیری می نماید.

این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.

منابع: clevelandclinicabudhabi, herminahospitals, drrajarshimitra, thehealthymuslims