6 خاصیت عجیب گیلاس
به گزارش تور آسیایی ارزان، گیلاس یک نوع میوه مغذی متراکم با کالری نسبتا کم و مقادیر قابل توجهی از مواد مغذی مهم و اجزای غذایی فعال زیستی به شمار می رود. از جمله این مواد مغذی می توان به فیبر، پلی فنل ها، ویتامین C و پتاسیم و مواد با خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی اشاره نمود. بعلاوه منبع خوبی از تریپتوفان، سروتونین و ملاتونین محسوب می گردد. در حالی که بیش از صد نوع گیلاس در دنیا وجود دارد، آنها به دو نوع عمده شیرین و ترش دسته بندی می شوند. حجم عمده ای از گیلاس های شیرین به صورت تازه مصرف می شوند و 20 تا 25 درصد به جای مانده به صورت مربا، مارمالاد، کمپوت، کنسرو، منجمد، خشک شده یا آبمیوه فرآوری شده مصرف می شوند. در مقابل، 97 درصد از انواع ترش آن عمدتاً برای پخت و پز و محصولات فرآوری شده کاربرد دارند. این میوه احتمالاً از منطقه ای بین دریای سیاه و دریای خزر منشأ گرفته است؛ ولی به نظر می رسد که در زمان های قدیم آن را به اروپا برده باشند. بیشتر ارقام کشت شده آن در سرتاسر دنیا از اروپا منشأ گرفته اند. ایران با فراوری 225 هزار تن (12درصد فراوری دنیا) بعد از ترکیه و آمریکا، سومین فراوریکننده این میوه در دنیا است.
ارزش غذایی گیلاس
ارزش غذایی هر یک از ریز مغذی و درشت مغذی ها در اندازه 100 گرم میوه گیلاس در جدول زیر آورده شده است:
ارزش غذایی در هر 100 گرم | |
آب | 1/86 میلی گرم |
کالری | 50 |
چربی | 0/3 گرم |
پروتئین | 1 گرم |
کربوهیدرات | 2/12 گرم |
قند | 49/8 گرم |
فیبر غذایی | 6/1 گرم |
ساکارز | 0/8 گرم |
گلوکز | 18/4 گرم |
فروکتوز | 16 میلی گرم |
کلسیم | 16 میلی گرم |
آهن | 32/0 میلی گرم |
منیزیم | 9 میلی گرم |
فسفر | 9 میلی گرم |
پتاسیم | 173 میلی گرم |
سدیم | 3 میلی گرم |
روی | 0/1 میلی گرم |
مس | 0/104 میلی گرم |
منگنز | 0/112 میلی گرم |
ویتامین C | 10 میلی گرم |
فولات | 8 میکروگرم |
بتاکاروتن | 770 میلی گرم |
ویتامین A | 64 میکروگرم |
لوتئین + زاگزانتین | 85 میکروگرم |
ویتامین K | 1/2 میکروگرم |
ویتامین E | 0/7 میلی گرم |
نیاسین | 0/4 میلی گرم |
تیامین | 0/03 میلی گرم |
خواص گیلاس
درد کمتر بعد از تمرین
خوردن گیلاس ترش به طور روزانه می تواند به عضلات شما یاری کند پس از ورزش سریع تر بهبود یابند. آب گیلاس ترش نیز می تواند همین کار را پس از ماراتن یا سایر تمرینات شدید هوازی برای بدن شما انجام دهد. تحقیقات نشان می دهد که ترکیبات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی موجود در گیلاس ممکن است به تسکین درد، آسیب و التهاب عضلانی ناشی از ورزش یاری کند. به نظر می رسد گیلاس ترش و آب آن موثرتر از انواع شیرین آن هستند، اگرچه هر دو ممکن است به ورزشکاران یاری نمایند. آب گیلاس ترش و کنسانتره ترش آن باعث تسریع ریکاوری عضلات، کاهش درد عضلانی ناشی از فعالیت های سنگین و ورزش می گردد. علاوه بر این، بعضی شواهد نشان می دهد که فرآورده های فراوری شده از گیلاس عملکرد ورزشی را افزایش می دهند.
مطالعه ای روی 27 دونده استقامتی نشان داد کسانی که روزانه 480 میلی گرم تارت گیلاس به مدت 10 روز قبل از مسابقات نیمه ماراتن مصرف می کردند، به طور میانه 13 درصد در زمان مسابقه سریع تر بودند و همینطور درد عضلانی کمتری -نسبت به گروهی که دارونما مصرف کردند- داشتند. اگر چه بیشتر مطالعاتی که به آنالیز ارتباط بین گیلاس و ورزش می پردازند، ورزشکاران آموزش دیده را مورد آنالیز قرار می دهند، با این حال آب گیلاس ترش می تواند برای افراد غیر ورزشکار نیز مفید باشد.
مطالعه ای بر روی 20 زن اهل ورزش نشان داد که کسانی که 60 میلی لیتر آب گیلاس ترش را دو بار در روز به مدت 8 روز می نوشیدند، در مقایسه با گروه دارونما، پس از انجام تمرینات سرعتی مکرر، سریع تر بهبود یافتند و آسیب و درد عضلانی کمتری را تجربه کردند. اگرچه این یافته ها امیدوارنماینده هستند، اما به محصولات غلظت یافته گیلاس، مانند آب آن و پودر آن مربوط می گردد. معین نیست چه تعداد گیلاس تازه باید بخورید تا نتایج مشابهی داشته باشید.
اگر ورزشکار هستید با نوشیدنی های ایزوتونیک آشنا شوید!
مبارزه با استرس
غلظت بالای ترکیبات گیاهی موجود در گیلاس عامل بسیاری برای فواید سلامتی این میوه است. اگرچه اندازه و نوع آن می تواند متفاوت باشد، اما همه انواع آن مملو از آنتی اکسیدان ها و ترکیبات ضد التهابی هستند. این محتوای آنتی اکسیدانی بالا به مبارزه با استرس اکسیداتیو که بر اثر از بین رفتن تعادل بین آنتی اکسیدان ها و رادیکال های آزاد در بدن ایجاد می گردد، یاری می نماید، وضعیتی که با چندین بیماری مزمن و پیری زودرس مرتبط است. در واقع، یک آنالیز نشان داد که خوردن گیلاس به طور موثر در 11 مطالعه از 16 مطالعه، نشانگرهای استرس اکسیداتیو را کاهش چشمگیری داد.
استرس اکسیداتیو چیست و چگونه از ابتلا به آن جلوگیری کنیم؟
پیشگیری از سرطان
بسیاری از مطالعات نشان می دهند که خوردن گیلاس شیرین یا ترش می تواند با کاهش التهاب به پیشگیری از سرطان یاری کند. بعلاوه دارای ترکیبات گیاهی است که ممکن است با تومورهای سرطانی مبارزه کند. اما برای اثبات این موضوع به مطالعات بیشتری احتیاج است.
سلامت قلب
گیلاس سرشار از آنتی اکسیدان های پلی فنل است که در گیاهان یافت می گردد، از قلب شما در برابر آسیب سلولی محافظت می نماید و التهاب را کاهش می دهد. فقط 1 فنجان (154 گرم) گیلاس شیرین بدون هسته، 10 درصد از پتاسیم، یک ماده معدنی که برای حفظ سلامت قلب شما ضروری است را تامین می نماید. پتاسیم در واقع برای حفظ ضربان قلب منظم ضروری است و به حذف سدیم اضافی از بدن یاری می نماید و فشار خون شما را تنظیم می نماید. به همین علت است که مصرف بیشتر پتاسیم با کاهش خطر بیماری قلبی و سکته مرتبط است.
مطالعه ای که بر روی بیش از 84000 نفر انجام شد نشان داد افرادی که پلی فنل های بیشتری را در رژیم غذایی خود از غذاهایی مانند گیلاس دریافت می نمایند، کمتر در معرض خطر ابتلا به بیماری های قلبی هستند. بعلاوه مطالعه ای اجرا شده روی 84158 نفر نشان داد که مصرف بیشتر پلی فنل ها که به وفور در گیلاس موجود هستند با کاهش قابل توجه خطر بیماری قلبی در طی 5 سال آینده مرتبط است.
بهبود علائوم آرتریت روماتوئید (آرتروز) و نقرس
به علت اثرات ضد التهابی قوی، گیلاس می تواند علائم آرتروز و نقرس را کاهش دهد. بسیاری از مطالعات نشان می دهند که این میوه با سرکوب پروتئین های التهابی به مهار استرس اکسیداتیو و کاهش التهاب یاری می نماید، که می تواند به کاهش علائم مرتبط با آرتروز یاری کند. علاوه بر این، این میوه می تواند سطح اسید اوریک را در بدن شما کاهش دهد و به ویژه برای مبتلایان به نقرس مفید باشد.
مطالعه ای بر روی 10 زن نشان داد که خوردن 2 وعده (280 گرم) گیلاس شیرین پس از یک شب ناشتا، سطح نشانگر التهابی پروتئین واکنشی را کاهش داده و به اندازه قابل توجهی سطح اسید اوریک را 5 ساعت پس از مصرف کم کند. مطالعه دیگری روی 633 فرد مبتلا به نقرس نشان داد که کسانی که گیلاس تازه را در طی 2 روز مصرف کردند، 35 درصد کمتر از افرادی که این میوه را مصرف نکردند، دچار حملات نقرس شدند. علاوه بر این، این مطالعه نشان داد که وقتی مصرف گیلاس با داروی نقرس آلوپورینول ترکیب می گردد، حملات نقرس 75 درصد کمتر از دوره هایی بود که گیلاس یا آلوپورینول مصرف نمی شد.
بهبود کیفیت خواب
خوردن گیلاس یا نوشیدن آب آن به بهبود کیفیت خواب شما یاری می نماید. این خاصیت مفید برای خواب را می توان به غلظت بالای ترکیبات گیاهی این میوه نسبت داد. علاوه بر این حاوی ملاتونین است، ماده ای که به تنظیم چرخه خواب و بیداری بدن یاری می نماید.
یک مطالعه روی 20 نفر نشان داد که افرادی که به مدت 7 روز از آب گیلاس ترش نوشیده بودند، در مقایسه با دارونما، افزایش قابل توجهی در سطح ملاتونین، مدت زمان خواب و کیفیت خواب داشتند. به طور مشابه، یک مطالعه 2 هفته ای در افراد مسن مبتلا به بی خوابی نشان داد که نوشیدن 1 فنجان (240 میلی لیتر) آب ترش این میوه قبل از خواب زمان خواب را 84 دقیقه افزایش می دهد. در نهایت، مطالعات بیشتری برای درک بهتر اینکه چگونه مصرف گیلاس و محصولات آن ممکن است برای خواب مفید باشد، مورد احتیاج است.
انواع خوراکی ها با گیلاس
در ابتدا خوب است بدانید هنگام خرید باید میوه هایی را انتخاب کنید که دارای ساقه های سبز روشن و پر هستند. ‘گیلاس هایی با رنگ تیره تر معمولا به معنای رسیده بودن و داشتن طعم بهتر است و هواداران بیشتری دارد.
شما می توانید گیلاس را به تنهایی میل کنید یا به روش های مختلف آن را به رژیم غذایی خود و خانواده تان اضافه کنید:
گرانولا: با ترکیب جو دوسر، شیر و گیلاس می توانید گرانولای خوش طعمی برای اعضای خانوائده درست کنید.
اسموتی گیلاس: گیلاس های یخ زده را با موز، خامه و شیر مخلوط کنید و اسموتی گیلاس تهیه کنید.
گیلاس خشک: گیلاس های خشک را می توانید با انواع آجیل مخلوط کنید و به عنوان میان وعده خوشمزه نوش جان کنید.
کلوچه گیلاس: گیلاس را با یک مغز از آجیل می توانید در کلوچه های خانگی بریزید و از طعم بهشتی آن لذت ببرید.
سالاد غلات: گیلاس خشک را با کینوا و گردو مخلوط کنید و یک سالاد رژیمی خوشمزه داشته باشید.
ماست میوه ای: می توانید به عنوان یک میان وعده سالم از ترکیب گیلاس بدون هسته و ماست ایسلندی یا یونانی لذت ببرید.
طبع گیلاس
طبع گیلاس سرد و تر است و برای افراد سرد مزاج مصرف زیاد آن توصیه نمی گردد. از جمله خوراکی های که بعنوان مصلح گیلاس در طب سنتی معرفی می شوند می توان به عسل، زیره، زنیان، کندر، خرما، چای نبات و.. اشاره نمود. از طرفی، هرچه گیلاس شیرین و رسیده تر باشد، سردی کمتری خواهد داشت و بیشتر به سمت تعادل مزاج پیش می رود.
موارد احتیاط در مصرف گیلاس
- افراد بزرگسال سالم که از بیماری هایی مانند ورم معده حاد یا دیابت رنج نمی برند می توانند روزانه تا سقف 200 گرم از این میوه مصرف نمایند.
- اگر فردی مبتلا به ورم معده هستید، اما دوست دارید چند گیلاس بخورد، نباید آن را همراه خوراکی های ترش و شبه اسیدی مانند توت، انگور، هلو، سیب و مرکبات مصرف کنید.
- هسته های این میوه به طور طبیعی دارای مقادیر کمی سیانید هستند که حجم زیاد آن می تواند سمی باشد. از خوردن میوه هایی با هسته های آسیب دیده یا له شده خودداری کنید.
- بعلاوه ترکیب گیلاس و حبوبات نیز مضر است و به سلامت عمومی فرد آسیب می زند. علاوه بر این، خوردن این میوه به عنوان دسر پس از سوپ با لوبیا یا فرنی یا عدسی بسیار نامطلوب است. ترکیب این غذاها احتمال بروز آسیب و مسائل روده ای را افزایش خواهد داد.
سخن پایانی
در رژیم غذایی خود از تمام مواد مغذی به صورت متعادل بهره ببرید. اگر مسئله سلامتی خاص، آسیب های گوارش و یا برنامه غذایی خاصی دارید برای مصرف خارج از برنامه خوراکی ها با متخصص تغذیه یا پزشکتان مشورت کنید.
منبع: webmd و ncbi
این مطلب صرفا جنبۀ آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.
منبع: دیجیکالا مگ