نان های لذیذ کرمان
به گزارش تور آسیایی ارزان، وجود حدود 30 نوع نان سنتی و بومی در استان کرمان، زینت بخش سفره مهمانان و گردشگران به ویژه طی ایام ماه مبارک رمضان در افطاری و سحری روزه داران و اهالی این دیار است.
به گزارش خبرنگاران، پهن شدن بساط سفره سحرها و افطارهای ماه مبارک رمضان در کنار زمزمه مناجات و ادعیه از خاطرات بسیار خوب و معنوی روزه داران و مؤمنان محسوب می گردد و نان مهم ترین خوراک سفره رمضانی است.
دیار کریمان با تنوع خاص اقلیمی و فرهنگی، شاهد تهیه و پخت انواع مختلفی از نان های بومی و محلی با روش ها و طعم های فرق دارد که هر کدام از کیفیت بالایی برخوردار هستند و هواداران زیادی دارد؛ پخت نان سنتی هنوز در منازل به ویژه در روستاها متداول و مرسوم است.
نان های ویژه کرمان آنقدر مجذوب نماینده و مطبوع هستتد که تعدادی از آن ها شامل نان تیری عشایر، کپوی زرندی، تافتون کرمانی، نان چرب و شیرین سیرجان، نان کرنون شهربابک و انار، روغن جوشی کرمان و نان کلوچه بافت به عنوان میراث ناملموس این دیار به ثبت ملی رسیده اند.
در سال های اخیر به علت پایین آمدن کیفیت نان در نانوایی ها، نان های محلی و سنتی هواداران زیادی پیدا نموده و در استان کرمان منطقه های مانند چترود، ده زیار و ماهان از مراکز پررونق تر پخت نان های سنتی هستند.
نان کرنون
مشهورترین نان سنتی استان کرمان کرنون نام دارد؛ این نان از باکیفیت ترین و خوشمزه ترین نان های سنتی استان محسوب می گردد که در شهرستان های شهربابک انار، رفسنجان و دیگر منطقه ها شمالی استان رواج دارد.
نان کرنون به علت تنور مخصوص پخت آن که کارکردی شبیه کوره دارد، به این نام معرفی شده و برای پخت این نوع نان 2 گونه تنور در کف یا 70 تا 80 سانتی متر بالاتر از سطح زمین استفاده می گردد که پس از گرم شدن و حرارت کافی آتش تنور، خمیر آماده شده را در چانه هایی به وزن تقریبی 700 تا 800 گرم روی سنگ های کف تنور پهن می نمایند و در تنور را می بندند که پس از حدود 20 دقیقه تا نیم ساعت نانی با کیفیت بسیار بالا به دست می آید.
نان کرنون اغلب در کنار غذاهای سنتی مانند بُزقرمه، انواع غذاهای تهیه شده با کشک، اشکنه و غیره مصرف می گردد و به علت سازگاری با ذائقه و پسند افراد هواداران زیادی در کرمان دارد.
نان تیری
نان تیری به علت تهیه سریع و آسان در میان عشایر به ویژه چوپانان رواج زیادی دارد و جزو نان های سنتی محسوب می گردد که آن را در منزل هم به آسانی می توان تهیه کرد.
برای پخت نان تیری چانه های خمیر را روی تخته سنگ صاف یا ظروف فلزی که از قبل به وسیله اجاق آتشی داغ پهن می گردد، پهن می نمایند که در مدت کوتاهی آماده می گردد.
نان تیری به علت ضخامت نازک و کم حجم بودن، آسان هضم می گردد و بعلاوه در صورت خشک شدن ماندگاری بالایی هم دارد.
نان کُپو
نان کُپو دیگر نان کرمانی است که اغلب میانه خمیر نان را خرما یا سیب زمینی قرار می دهند و با نام کُپوی خرمایی یا سیب معروف است. این نان به علت طعم و مزه آن بسیار لذیذ و مورد پسند مردم قرار گرفته است و بیشتر در شهرستان های زرند و کرمان تهیه می گردد.
نان کپو را هم می توان در خانه و با اجاق گاز یا در طبیعت تهیه کرد؛ البته در بعضی نقاط خمیر نان کپو را با سبزیجات تازه مخصوصی مخلوط و پخت می نمایند که به آن نان سبزی هم گفته می گردد و ارزش غذایی بالایی دارد.
نان تافتون کرمانی
نان تافتون کرمانی روش تهیه و پختی شبیه به نان های تافتون سایر نقاط کشور دارد، اما در این منطقه بیشتر از بعضی ادویه و سبزیجات استفاده و در تنورهای گلی و با آتش هیزم تهیه می گردد.
این نان که اغلب همراه با ادویه های مختلف مثل زردچوبه یا زعفران تهیه می گردد، مورد پسند اهالی استان کرمان است و همراه با غذاهای مقوی مانند آبگوشت، کشک و بزقرمه مصرف می گردد؛ مصرف این نوع نان آنقدر زیاد است که بعضی نانوایی ها نیز نوعی از آن را تهیه می نمایند.
بعلاوه نان تافتون را به روشی مخصوص به صورت نازک در تنور خشک می نمایند و در اصطلاح به آن بربری هم می گویند که در مواقعی که نان تازه در دسترس نیست به صورت خشک یا آبزده با غذاهای محلی مصرف می گردد.
روغن جوشی
روغن جوشی نوعی نان مخصوص کرمان است که بیشتر برای درگذشتگان و خیرات اموات تهیه می گردد و به علت مواد مقوی که در آن به کار می رود از طعم و مزه مطبوعی برخوردار است.
برای تهیه خمیر روغن جوشی، آب و شیر را با پودر خمیر فوری مخلوط می نمایند و در محیط گرم قرار می دهند تا حباب هایی ایجاد گردد و سپس آرد را به آن اضافه نمایند؛ سپس با تخم مرغ و بکینگ پودر مخلوط می گردد و به این خمیر ادویه های مخصوصی مانند سیاه دانه، تخم گشنیز، زیره، نمک و زردچوبه اضافه و در محیط گرم قرار می دهند.
پس از آماده شدن خمیر، آن را به شکل دایره های کوچکی در می آورند و درون روغن داغ می گذارند تا کاملا سرخ گردد؛ نان روغن جوشی را با پودر مغز پسته یا شکر هم تزیین می نمایند.
نان بورک
بورک کرمانی یک نان محلی و خاص دیار کریمان است که از ترکیب آرد، تخم مرغ، پنیر و سبزیجات تهیه و به علت مواد به کار رفته در آن به عنوان صبحانه یا یک میان وعده غذایی مصرف می گردد.
برای تهیه نان بورک، برگ های گیاه یونجه را با پیاز سرخ می نمایند و درون خمیر نان می گذارند که در تنور پخت می گردد و طعم و عطر فوق العاده ای نیز به نان می دهد.
نان چرب شیرین سیرجان
نان چرب شیرین سیرجان از خوشمزه ترین نان های استان کرمان محسوب می گردد که از گندم محلی تهیه شده و روش مخصوص پخت دارد. در تهیه خمیر این نوع نان از روغن، شکر و در بعضی موارد شیر استفاده می گردد که همین موضوع طعم نان را بسیار لذیذ و پر هوادار می نماید.
مصرف نان چرب و شیرین بیشتر در ایام عید نوروز و مناسبت هایی مانند اعیاد مذهبی و ماه رمضان است که افراد با پخت آن از مهمانان پذیرایی می نمایند.
نان های دیگری نیز در منطقه ها گوناگون استان پهناور کرمان تهیه می گردد که در این گزارش تنها به بعضی از آن ها پرداخته شد.
منبع: دنیای سفر