ثبت تصویری حیرت انگیز از محل تولد یک سیاره - تور آسیایی ارزان

در این تصویر قرص گاز و غبار پیرامون ستاره AB-ارابه ران با جزئیاتی کم نظیر ثبت شده است. ساختار مارپیچی دیسک اطراف این ستاره نشان می دهد که احتمالا یک سیاره به دور این ستاره در حال شکل گیری است.

تا کنون کشف بیش از چهار هزار سیاره فراخورشیدی تایید شده است. اما اطلاعات اخترشناسان از فرآیند شکل گیری این سیارات اندک است. رصدهای جدید تلسکوپ بسیار عظیم به اخترشناسان یاری می نماید تا این فرآیند را با دقت بیشتری مطالعه نمایند.

به گفته Anthony Boccaletti، سرپرست این گروه پژوهشی، برای ثبت لحظه شکل گیری سیارات باید سامانه های بسیار جوان را رصد کرد. اما تا کنون رصد دقیق این سامانه ها و تفکیک جزئیات قرص گاز و غبار پیرامون آن ها ممکن نبود.

در رصدهای جدید تلسکوپ بسیار عظیم اما بالاخره نمایی واضح و دقیق از سامانه جوان AB-ارابه ران ثبت شد. این ستاره 520 سال نوری از زمین فاصله دارد. ساختارهای مارپیچی در دیسک پیرامون این ستاره نشانه ای از سیارات در حال شکل گیری است. در فرآیند شکل گیری این سیارات اختلالاتی موجی شکل در دیسک ایجاد می گردد که شبیه به موج حاصل از حرکت یک قایق در یک دریاچه است. تاب خوردگی درخشان زرد رنگی که نزدیک به مرکز تصویر دیده می گردد یکی از این نواحی است که اخترشناسان احتمال می دهند محل تولد یک سیاره جدید است. وجود چنین پیچ خوردگی در قرص پیرامون این ستاره در بعضی از مدل های نظری شکل گیری سیارات نیز پیش بینی شده بود. فاصله این ناحیه از ستاره AB-ارابه ران تقریبا معادل فاصله سیاره نپتون از خورشید است.

پیش از این اخترشناسان با یاری آرایه آلما در طیف رادیویی این ستاره و قرص پیرامون آن را رصد نموده بودند. سپس در سال 2019 و اوایل سال 2020 گروهی از اخترشناسان با ابزار SPHERE تلسکوپ VLT این ستاره را رصد کردند و توانستند تصویری واضح تر را از دیسک اطراف آن ثبت نمایند. این عکس عمیق ترین تصویری است که تا کنون از سامانه AB-ارابه ران ثبت شده است.

این در حالی است که رصدخانه جنوبی اروپا در حال ساخت یک تلسکوپ 39 متری با نام تلسکوپ فوق العاده عظیم (ELT) است. با افتتاح این تلسکوپ در اواسط دهه 2020 می توان حتی نماهای دقیق تر و عمیق تری را از فرآیند شکل گیری سیارات به دور ستاره های جوان ثبت کرد.

عکس کاور: تصویر تلسکوپ بسیار عظیم از قرص گاز و غبار پیرامون ستاره AB-ارابه ران.

Credit: ESO/Boccaletti et al

منبع: ESO