رازآلودترین نقاشی های تاریخ ، آنالیز 10 اثر مرموز که هنوز کشف رمز نشده اند
به گزارش تور آسیایی ارزان، در طول تاریخ هنر، بعضی آثار نقاشی چنان رازآلود خلق شده اند که حتی با پیشرفت دانش بشری، همچنان کشف رمز نشده اند. رازآلودترین نقاشی های تاریخ اغلب در دل خود پیغام هایی نهفته دارند که حتی بزرگ ترین کارشناسان نیز از گگرددن قفل آن ها ناتوان مانده اند. گاه این آثار نه تنها تماشاگران را به حیرت وا می دارند، بلکه سالیان سال فکر های کنجکاو را به خود مشغول نموده اند. از داستان هایی شنیده ایم که کسانی، عمر خود را صرف رمزگشایی از یکی از این نقاشی ها نموده اند و دست آخر، تنها با برآورد هایی مبهم به کار خود سرانجام داده اند. رازآلودترین نقاشی های تاریخ، همیشه الهام بخش داستان ها، فیلم ها و پژوهش های فراوان بوده اند. درک نکردن کامل این آثار، خود به بخشی از جذابیت آن ها بدل شده است. شاید روزی رمز این تابلوها گگردده گردد، اما فعلاً در میان ما همانند معماهایی زنده حضور دارند.

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در کودکی، گاهی به یک نقاشی ساده خیره شوید و ساعت ها خیال بافی کنید که پشت آن چه رازی پنهان است. همین حس اولیه، در برابر رازآلودترین نقاشی های تاریخ، شکلی عمیق تر و جدی تر پیدا می نماید. هنر در این آثار، فراتر از زیبایی بصری، به بازی فکری پیچیده ای تبدیل می گردد که هرگز پایانی ندارد. حتی پژوهشگران برجسته نیز بارها اذعان نموده اند که برخی از این آثار، از چنان سطحی از رمزگذاری و پیچیدگی برخوردارند که کشف معنای آن ها ممکن است غیرممکن باشد. رازآلودترین نقاشی های تاریخ، گاه با نمادهای مذهبی، گاه با اسطوره ها و گاه با زبان های رمزی عجین شده اند. هر تفسیر تازه ای که ارائه می گردد، خود بهانه ای برای تولد پرسش های بیشتر می گردد. این نقاشی ها، همانند آینه هایی رازآلود، تصویر هزار چهره از حقیقت را در برابر دیدگان ما می گشایند.
1- پیدایش نقاشی های مرموز در اوج رنسانس
دوران رنسانس (Renaissance) یکی از طلایی ترین دوره های تاریخ هنر بود که بسیاری از رازآلودترین نقاشی های تاریخ در آن خلق شدند. هنرمندان این عصر، در کوشش برای ترکیب علم، مذهب و اسطوره، آثاری بسیار چندلایه می آفریدند. لئوناردو داوینچی (Leonardo da Vinci) و هیرونیموس بوش (Hieronymus Bosch) از جمله چهره هایی بودند که تابلوهایشان سرشار از رمز و نشانه های ناشناخته است. هنر در این دوران دیگر فقط برای زیبایی نبود؛ بلکه ابزاری برای انتقال پیغام های پنهان به شمار می رفت. برخی نقاشان به سفارش اشراف یا کلیسا، مفاهیمی رمزی را در دل آثار خود جای می دادند. این مفاهیم گاه به زبان های رمزگذاری شده یا نمادهای تصویری (Visual Symbols) بیان می شدند. تفاوت دیدگاه های علمی و مذهبی آن عصر، بستر مناسبی برای خلق این رمزنگاری های هنری فراهم کرد. بسیاری از این آثار، حتی در زمان خلق خود نیز رمزگشایی نشده باقی ماندند. گذر زمان، رمز آن ها را پیچیده تر نموده و برخی از کلیدهای فهمشان را برای همیشه از بین برده است. همین تاریخچه پیچیده، رازآلودترین نقاشی های تاریخ را به گنجینه هایی زنده از اسرار بدل ساخته است.
2- هیرونیموس بوش و دنیای پر از راز باغ لذت های دنیوی
هیرونیموس بوش (Hieronymus Bosch)، نقاش هلندی قرن پانزدهم، یکی از چهره های برجسته در خلق رازآلودترین نقاشی های تاریخ است. مشهورترین اثر او، باغ لذت های دنیوی (The Garden of Earthly Delights)، دنیایی خیالی و چندسطحی از بهشت، زمین و دوزخ را به تصویر می کشد. این تابلو، به طرز شگفت انگیزی مملو از نمادهای عجیب، موجودات ترکیبی و صحنه های فراتخیلی است. پژوهشگران هنوز بر سر معنای واقعی این اثر اختلاف نظر دارند. برخی آن را نقدی بر فساد انسانی می دانند و برخی دیگر، روایتی عرفانی از سیر روح در مراتب وجود. هیچ نوشته رسمی از بوش درباره نیتش در خلق این اثر باقی نمانده است. استفاده از نمادهای مسیحی، اسطوره ای و حتی جادوگرنمایانه در این تابلو، تفسیر آن را سختتر نموده است. برآورد هایی وجود دارد که بوش با گروه های مخفی یا فرقه های عرفانی مرتبط بوده است. با این حال، هیچ سند قطعی برای این ادعا وجود ندارد. باغ لذت های دنیوی، همچنان یکی از رازآلودترین نقاشی های تاریخ به جای مانده است.
3- رمزهای نهفته در پرتره آرنولفینی اثر یان فان آیک
تابلوی پرتره آرنولفینی (Arnolfini Portrait) اثر یان فان آیک (Jan van Eyck) یکی از ظریف ترین نمونه های رازآلودترین نقاشی های تاریخ است. این نقاشی، یک زوج را در صحنه ای خانگی به تصویر می کشد، اما در جزئیات آن اسرار بسیاری نهفته است. از انعکاس آینه پشت سر شخصیت ها گرفته تا نمادهای موجود در اتاق، هر عنصر معنایی پنهان دارد. امضای فان آیک به سبک امضای رسمی اسناد حقوقی در بالای تابلو، باعث شده برخی این اثر را به عنوان سند ازدواج در نظر بگیرند. دیگران این نظریه را رد نموده و آن را نمادی از پیمان های اجتماعی زمانه می دانند. ترکیب نور، نمادهای مذهبی مانند تسبیح (Rosary) و سگ نماد وفاداری (Loyalty)، تحلیل این اثر را به یک معمای چندوجهی بدل نموده است. هر بخش کوچک این نقاشی، می تواند تفسیری مستقل و گاه متناقض داشته باشد. همچنان معلوم نیست که آیا این زوج واقعاً ازدواج نموده اند یا خیر. این ابهام، پرتره آرنولفینی را به یکی از رازآلودترین نقاشی های تاریخ تبدیل نموده است. رازهایی که شاید هرگز به طور کامل روشن نشوند.
4- معمای نامه عاشقانه اثر ورمیر
یوهانس ورمیر (Johannes Vermeer)، استاد نورپردازی و جزئیات، در تابلوی نامه عاشقانه (The Love Letter) رمزهایی در دل زندگی روزمره جای داده است. در نگاه نخست، تابلو نمایانگر صحنه ای ساده از خدمتکاری است که نامه ای به بانویی نجیب زاده می دهد. اما نشانه های رمزآلود بسیاری در صحنه پنهان شده اند. نقاشی های دیواری در پس زمینه، نمادهای موسیقی (Music Symbols) و آینه واژگون، همگی حاکی از عشق پنهان یا خیانت احتمالی هستند. پژوهشگران معتقدند که این نقاشی، قصه ای ظریف از عواطف ممنوعه را روایت می نماید. برخی حتی پا را فراتر گذاشته و آن را استعاره ای از تمایلات سرکوب شده در جامعه هلند قرن هفدهم می دانند. نورپردازی استادانه ورمیر، حس تعلیق و رمزآلودگی را تشدید می نماید. هم چنان تفسیر قطعی از این اثر ارائه نشده و روایت های گوناگون بر سر معنای آن رقابت دارند. رازآلودترین نقاشی های تاریخ با چنین لایه بندی های ظریف معنایی، همیشه محل بحث و تأمل اند.
5- راز به جای مانده در لبخند مونالیزا
بی تردید یکی از مشهورترین رازهای تاریخ هنر، لبخند مرموز مونالیزا (Mona Lisa) اثر لئوناردو داوینچی است. این لبخند، با ظرافتی بی نظیر، در مرز میان شادی و اندوه معلق مانده است. دانشمندان علوم اعصاب (Neuroscience) و روانشناسان بارها کوشش نموده اند راز این چهره اسرارآمیز را کشف نمایند. پژوهش هایی وجود دارد که نشان می دهد شیوه خاص سایه زنی داوینچی، موسوم به اسفوماتو (Sfumato)، این ابهام را پدید آورده است. برخی معتقدند که مونالیزا بازتابی از رازهای شخصی داوینچی درباره هویت و احساسات انسانی است. عده ای دیگر او را نمادی از همزمانی حالات متضاد انسان می دانند. حتی درباره هویت واقعی مونالیزا نیز اختلاف نظرهای فراوان وجود دارد. هیچ گاه یادداشت یا سندی از خود داوینچی یافت نشده که درباره هدف دقیقش از خلق این اثر شرح دهد. لبخند مونالیزا، همچنان در زمره رازآلودترین نقاشی های تاریخ به جای مانده است. لبخندی که قرن هاست نگاه های مشتاق و فکر های کنجکاو را به سوی خود کشانده است.
6- نقاشی رمزآلود مردی با کلاه قرمز اثر جان ون ایک
تابلوی مردی با کلاه قرمز (Man in a Red Turban) از آثار برجسته جان ون ایک (Jan van Eyck) است که هنوز هویت واقعی مدل آن ناشناخته مانده است. برخی پژوهشگران گمان می نمایند این پرتره، خودنگاره ای از نقاش باشد. عدم وجود اسناد قطعی در این زمینه باعث شده این فرضیه هرگز اثبات نگردد. ون ایک با مهارتی بی نظیر، جزئیات ظریفی همانند چین وچروک های پوست و بافت پارچه را بازنمایی نموده است. نوشته ای رمزی بالای قاب تابلو درج شده که معنای دقیق آن مبهم مانده است. برخی آن را سوگندی مذهبی می دانند و برخی دیگر شعار شخصی هنرمند. مهارت فوق العاده در نورپردازی و سایه ها، چهره ای زنده و مرموز به تصویر بخشیده است. راز هویت مرد و مفهوم نوشته، این تابلو را به یکی از رازآلودترین نقاشی های تاریخ تبدیل نموده است. هنوز پس از گذشت قرن ها، حدس ها و نظریه های تازه درباره این چهره ادامه دارد.
7- سه فیلسوف اثر جورجو وازاری؛ دانش یا رمز؟
تابلوی سه فیلسوف (The Three Philosophers) اثر جورجو وازاری (Giorgio Vasari) ترکیبی عجیب از چهره های خردمند و معماگونه ارائه می نماید. این سه مرد در مکانی مبهم ایستاده اند و به چیزی در افق چشم دوخته اند. برخی پژوهشگران معتقدند این تابلو نماد سه مرحله دانش بشری است. گروهی دیگر آن را تصویری رمزی از انتقال اسرار فلسفی می دانند. شمایل چهره ها و حالت قرارگیری آن ها، گویی داستانی پنهان را روایت می نماید. عدم وجود اسناد شرحی درباره هدف نقاش، تحلیل این اثر را سخت نموده است. ارتباط آن با محافل مخفی یا انجمن های علمی (Scientific Societies) قرون وسطی نیز مطرح شده است. تضاد در سبک لباس ها و چهره ها به پیچیدگی این تفسیرها افزوده است. راز معنای این تابلو، همچنان بخشی از شگفتی های نقاشی های مرموز تاریخ است.
8- راز اشیای معلق در عروس شاهزاده اثر ماکس ارنست
ماکس ارنست (Max Ernst)، نقاش سوررئالیست آلمانی، در تابلوی عروس شاهزاده (The Bride of the Wind) فضایی مملو از اشیای معلق و موجودات نامانوس آفریده است. این اثر، نمونه ای شاخص از رازآلودترین نقاشی های تاریخ در مکتب سوررئالیسم (Surrealism) به شمار می رود. نمادهای متعددی چون پرنده های نیمه انسانی، ماشین های شکسته و فرم های ارگانیک در اثر حضور دارند. تفسیر این نشانه ها تا به امروز محل بحث و اختلاف فراوان بوده است. برخی آن را بازتاب اضطراب های درونی ارنست دانسته اند. دیگران آن را روایت استعاری از بی ثباتی دنیا مدرن می دانند. رمز اشیای معلق و ترکیب های غریب، معنای قطعی اثر را از دسترس خارج نموده است. ارنست خود درباره معنای دقیق این نقاشی سکوت نموده بود. این سکوت، بر رازآلودگی آن افزوده است.
9- زن در حال نوشتن نامه اثر یوهانس ورمیر و پرسشی بی پاسخ
تابلوی زن در حال نوشتن نامه (Lady Writing a Letter) از یوهانس ورمیر (Johannes Vermeer) در ظاهر ساده اما در باطن رمزآلود است. زن جوانی را در حال نگارش نامه ای می بینیم، اما هویت مخاطب نامه هرگز معین نیست. حالت چهره زن، ترکیبی از آرامش و نگرانی را نشان می دهد. در پس زمینه، تابلویی دیگر دیده می گردد که خود نماد عشق یا جدایی (Separation) تفسیر شده است. ترکیب این نمادها، حس رازآلودگی خاصی به اثر بخشیده است. برخی تحلیلگران بر این باورند که موضوع نامه عاشقانه ای ممنوعه است. با این حال، هیچ مدرک مستقیمی در این باره وجود ندارد. سکوت آشکار در فضای نقاشی، تفسیر آن را به بازی فکری تماشاگر واگذار نموده است. این اثر یکی دیگر از نمونه های درخشان رازآلودترین نقاشی های تاریخ محسوب می گردد.
10- رازهای کدهای مخفی در شام آخر داوینچی
تابلوی مشهور شام آخر (The Last Supper) اثر لئوناردو داوینچی (Leonardo da Vinci) سال هاست که مرکز برآورد های رازآلود قرار گرفته است. برخی محققان معتقدند داوینچی پیغام های مخفی (Hidden Codes) و معانی پنهانی در ترکیب بندی این نقاشی قرار داده است. از جمله این فرضیه ها، وجود نشانه های موسیقایی و ساختار هندسی خاص در پس زمینه است. تحلیل های پیشرفته نشان داده اند که ترتیب دست ها و نان ها روی میز، ممکن است ملودی خاصی ایجاد کند. برخی نویسندگان این نظریه را در کتاب هایی چون راز شام آخر (The Secret of the Last Supper) مطرح نموده اند. از سوی دیگر، غیبت جام مقدس (Holy Grail) در مرکز میز، توجه بسیاری را برانگیخته است. برخی گمان می نمایند که داوینچی عمداً به جای جام، مریم مجدلیه (Mary Magdalene) را در کنار مسیح نشان داده است. خود داوینچی درباره نیت واقعی خود سکوت اختیار نموده بود. این سکوت، شام آخر را به یکی از رازآلودترین نقاشی های تاریخ بدل نموده است.
منبع: یک پزشک